Wat is IFS en hoe helpt het je groeien?
Heb je ooit gemerkt dat je uit meerdere delen bestaat? En dan bedoel ik niet alleen armen, benen en tenen. Misschien zie je het niet direct, maar als je er iets langer bij stilstaat dan merk je dat je bijvoorbeeld een deel in je hebt dat graag de zaken regelt en oplost of dat een ander vooral blij wil maken. Tegelijkertijd stelt een andere kant van jezelf die pittige opdracht liever even uit terwijl een ander deel je ondertussen kritisch bekijkt. Dit soort delen hebben we allemaal. Internal Family Systems (IFS) is een therapeutische benadering die laat zien dat we écht een soort innerlijke familie hebben. Maar hoe zit dat dan en wat kun je ermee?
Wat is IFS?
IFS is ontwikkeld door Dr. Richard Schwartz en is een therapeutische benadering die helpt om knellende patronen te doorbreken, interne conflicten op te lossen en in het geheel meer helderheid, harmonie en richting te gaan ervaren.
De vier doelen van IFS
- Delen bevrijden van lasten en niet-helpende overtuigingen, terug naar hun oorspronkelijke vorm
- Het vertrouwen herstellen in Zelf en in Zelf-leiderschap
- Harmonie in het innerlijke systeem herstellen
- Meer Zelf-geleid worden in je interacties met de buitenwereld.
Alle delen zijn welkom!
Eén van de basisgedachtes van IFS is dat we uit delen bestaan. We hebben een soort innerlijke familie dus, waarin - net als in een gewone familie - sommige delen het beter met elkaar vinden dan anderen en waar het ene deel meer te vertellen heeft dan het andere. Belangrijk om te onthouden is dat al deze delen het goed met je voor hebben, zelfs al is de uitwerking in het echte leven niet altijd even fijn. Zo kan je door een innerlijke harde werker uiteindelijk echt uitgeput raken. IFS maakt onderscheid tussen drie soorten delen:
- Managers
Dit zijn de delen die het meest in ons aanwezig zijn en het dagelijkse leven regelen. Vaak met een boel kwaliteiten en soms ook met (te)zware taak. Zo kan een ‘harde werker’ soms bijna niet meer stoppen met werken of zorgt een ‘nauwgezet’ deel ervoor dat je je taak niet afmaakt want het kan altijd beter. - Exiles (Dat klinkt toch beter dan bannelingen)
Dit zijn de delen die vaak nog jong zijn en gevoelens dragen of vasthouden uit momenten in je leven dat je ze niet kon verwerken. Misschien omdat er op dat moment niemand in de buurt was of dat er geen ruimte voor was. Dat zijn vaak kwetsbare gevoelens zoals verdriet, eenzaamheid of schaamte. - Firefighters (Dat geldt ook voor brandweerlieden).
Deze delen komen op wanneer de pijn geraakt wordt die de exiles dragen. De managers hebben dit niet kunnen voorkomen dus een firefighter grijpt in. Dat kan door ineens heel boos te worden, maar ook door je helemaal leeg te voelen in een keer. Firefighters zetten je soms aan tot gedrag dat je minder laat voelen of dat je anders laat voelen. Als dit af en toe gebeurt, is dit niet per se verkeerd, maar op de lange termijn of in grote hoeveelheden kan dit gedrag schadelijk zijn. Denk aan bijvoorbeeld alcohol drinken, drugs gebruiken, hard rijden, gamen, comfortfood verslinden of veel uren wegscrollen op de socials.
Leiden vanuit ons Zelf
Naast al die delen hebben we een Zelf. Dat Zelf schrijven we met een hoofdletter omdat dit een deel van ons beschrijft dat meer is dan een deel. Je mag het ook ziel of kern noemen, maar het is dát in ons dat altijd heel is gebleven. Vanuit dat Zelf hebben we toegang tot allerlei menselijke eigenschappen die we als heel prettig ervaren en die ons effectiever maken op alle vlakken. Richard Schwartz noemt dit de 8 C’s. Dit is dan ook één van de hoofddoelen van IFS: steeds meer vanuit Zelf ons leven leiden.
De 8 C's
- Curiousity – Nieuwsgierigheid
- Calmness – Kalmte
- Courage – Moed
- Clarity – Helderheid
- Compassion – Compassie
- Confidence – (Zelf)vertrouwen
- Connectedness – Verbondenheid
- Creativity - Creativiteit
Hoe werkt dat in een sessie?
Een IFS sessies is eigenlijk een reis in je binnenwereld. Als een soort gids, begeleid ik je in een sessie in die eigen binnenwereld. Met de ogen gesloten of op een punt in de ruimte gericht, leer je delen van jezelf beter kennen. En sommige delen kunnen hierdoor lasten die ze dragen of sterke overtuigingen loslaten. Als je een nog beter beeld wilt krijgen dan zijn er meerdere goede filmpjes en podcasts te vinden waarin je een sessie kunt bekijken of beluisteren.
IFS en trauma?
In therapeutische setting is IFS gericht op het helen van trauma. IFS is hierdoor erg populair aan het worden, en terecht. Tegelijkertijd is het belangrijk te onthouden dat als een trauma erg ingrijpend en/of langdurig was, IFS therapie geen ‘quick fix ’is.
Jennifer
Elke ochtend heeft Jennifer last van spanning. Ze heeft allerlei manieren bedacht om de stress zoveel mogelijk in de hand te houden: ze zet kopjes rustgevende thee, doet ademhalingsoefeningen en spreekt zichzelf moed in. Maar echt helpen doet het niet. Ze komt bij me om met meer rust en zelfvertrouwen het contact met collega’s aan te gaan.
Al gauw vertelt Jennifer dat ze niet alleen begonnen is aan een nieuwe baan, maar dat ze ook net is verhuisd. Best begrijpelijk dus dat dit een dubbele uitdaging is. Precies dat roept herinneringen op van hoe ze vroeger ooit van stad en school wisselde. Helaas was díe dubbele verandering geen prettige voor haar. Herinneringen van die tijd komen boven en die versterken de gewone spanning van een nieuwe situatie.
In de sessies leert Jennifer verschillende belangrijke delen in zichzelf kennen. Zowel krachtige delen die haar beschermen als de delen die de angstige gevoelens van vroeger hebben bewaard. Want toen was ze nog te jong om dat aan te kunnen. Na enige tijd kan ze met begeleiding een jong deel helpen om die angstige herinneringen los te laten en om weer opnieuw ontspanning en veiligheid te voelen. Dit helpt uiteindelijk ook in het hier-en-nu om vanuit vertrouwen het contact met anderen aan te gaan.
Jennifer is niet haar echte naam, haar verhaal is wel echt.
- De afbeeldingen in dit artikel zijn met toestemming van Rukmini geplaatst, je vindt meer van haar werk op haar website.